Lasy referencyjne, powierzchnie referencyjne to reprezentatywne przykłady istniejących ekosystemów zachowane w stanie naturalnym lub maksymalnie zbliżonym do naturalnego i stosownie do ich planów są pozostawione bez ingerencji.

Takie enklawy i obszary objęte ochroną prawną, tam gdzie w planach ich ochrony ustalono taką potrzebę, są całkowicie wyłączone z użytkowania. Nie pozyskuje się drewna na obszarach wskazanych jako ekosystemy referencyjne.  Ekosystem poddany jest naturalnym procesom sukcesyjnym w nienaruszonym stanie do naturalnej śmierci i rozkładu drewna, zaś istotą wyłączenia jest obserwacja jak rozwijałby się i funkcjonował las bez ingerencji człowieka. W przypadku terenów leśnych, za ekosystem uznaje się typ siedliskowy lasu. Ekosystem referencyjny jest zachowany w ilości nie mniejszej niż 1% jego powierzchni w ramach jednostki certyfikowanej. Łączna powierzchnia zachowanych ekosystemów jest nie mniejsza niż 5% powierzchni jednostki certyfikowanej. Wybór obszarów leśnych objętych ochroną następuje w oparciu o rozpoznanie kluczowych walorów biologicznych między innymi poprzez konsultacje z jednostkami naukowymi, organizacjami przyrodniczymi oraz samorządami. Dzięki temu na ich terenie będzie można obserwować naturalne procesy w nich zachodzące, co z kolei w przyszłości może stanowić cenne doświadczenie w zasadach prowadzenia tzw. proekologicznej gospodarki leśnej.

Przykłady ekosystemów referencyjnych:

         rezerwaty przyrody

         strefy ochrony całorocznej wokół miejsc lęgowych

         drzewostany wyłączone z użytkowania dla ochrony siedlisk w obszarach o znaczeniu wspólnotowym (Natura 2000) – powierzchnia ustalana jest w trakcie opracowywania planów zadań ochronnych i planów ochrony dla ostoi Natura 2000

Wyznaczenie ekosystemów reprezentatywnych na terenie Nadleśnictwa Opole:

Wypełniając zobowiązania standardu FSC (KRAJOWY STANDARD GOSPODARKI LEŚNEJ FSC® W POLSCE: FSC-STD-POL-01-01-2013 PL) ekosystemy reprezentatywne wyznaczono na powierzchniach leśnych i nieleśnych, w których zadania gospodarcze określone w Planie Urządzenia Lasu (PUL) aktualnie są ograniczone ze względu na pełnienie istotnych funkcji przyrodniczych oraz niektórych innych funkcji poza gospodarczych, m.in. na obszarach i stanowiskach:

         istniejących (wg opisu w PUL – POP) rezerwatów (wszelkie prace są tam regulowane decyzjami RDOŚ, planami ochrony rezerwatu lub zarządzeniami wprowadzającymi zadania ochronne)

         istniejących (wg opisu w PUL – POP) użytków ekologicznych (ewentualne prace wynikają z celu ochrony i wymagają zgody organu ochrony przyrody – decyzji Rady Gminy)

         istniejących zasiedlonych stref całorocznej ochrony gatunkowej (powołanych w trakcie realizacji aktualnego PUL)

         priorytetowych chronionych leśnych siedlisk przyrodniczych oraz rzadkich w regionie siedlisk chronionych – zarówno w  obszarach sieci Natura 2000 jak i poza nimi

-         priorytetowych (lepiężnik biały)

         chronionych gatunków zwierząt – zarówno w  obszarach sieci Natura 2000 jak i poza nimi

-         priorytetowych (bielik, bocian czarny)

         stanowiących chronione leśne siedliska przyrodnicze, które znajdują się w doskonałym lub dobrym stanie zachowania (prawidłowy skład gatunkowy drzewostanu oraz jego wiek)

         gdzie znajdują się drzewostany stanowiące cenne siedlisko chronionych gatunków i drzewostany znajdujące się na terenie rezerwatów przyrody

         uznanych za lasy ochronne pełniące funkcję wodochronne („...chroniące zasoby wód powierzchniowych i podziemnych regulujące stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów")

Na terenie Nadleśnictwa Opole za lasy referencyjne, strefy i powierzchnie ochronne zgodnie ze wskaźnikiem 6.2.10. („Wymaga się wyznaczenia stref ochronnych i powierzchni ochronnych w celu maksymalizacji ich wpływu na zachowanie i ochronę bioróżnorodności w zależności od ich wielkości (np. poprzez tworzenie korytarzy ekologicznych, chronionych mokradeł, utrzymanie powierzchni naturalnych.") Przejściowego Standardu Oceny Gospodarki Leśnej w Polsce uznano obszary o łącznej powierzchni 3 295,02 ha, co stanowi 14,8 % ogólnej powierzchni leśnej nadleśnictwa.

Powierzchnie referencyjne na terenie Nadleśnictwa Opole stanowią:

         strefy ochrony ścisłej wokół gniazd gatunków chronionych zwierząt;

         lasy łęgowe i bory bagienne;

         lasy trudnodostępne oraz cenne przyrodniczo;

         rezerwaty przyrody;

         lasy wodochronne i wokół miast oraz częściowo uszkodzone przez przemysł.